افشین معشوری-این روزها دوباره بحث شهرهای خلاق یونسکو داغ شده است و یکی دو شهر کشور هم از ایران به مجموع شهرهای خلاق جهان اضافه شده است.
آن‌چه باعث نگارش این سطور شد، این‌که اصلا شهر خلاق چیست و برگزیدن شهرهای خلاق با چه هدفی ادامه دارد؟
«شبکه‌ی شهرهای خلاق در سال ۲۰۰۴ توسط یونسکو پایه‌گذاری شد و خلاقیت مردم را در کار صنایع دستی، معماری و طراحی، رسانه، موسیقی و غذا به‌عنوان شاخصه‌های شهر خلاق اعلام کرد.
ایده‌ی شهر خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه‌ی مطالعات شهری و به‌ویژه مدیریت شهری است و بر بهتر شدن محیط زندگی و ارتقای کیفیت زندگی به‌واسطه‌ی تفکرات نو شهروندان تأکید دارد.
این ایده گستره‌ی دید و اندیشه‌ی مدیران، برنامه‌ریزان و شهرسازان را وسعت داده و به تنوع علایق و عقاید در پهنه‌ی شهر احترام می‌گذارد.
هم‌چنین ایجاد شهرهای خلاق باعث رونق و شکوفایی حیات شهری می‌شود که این خود سطح مناسبات یک شهر را در پیوند با سایر شهرها در مقیاس ملی و فراملی گسترش می‌دهد.
ارکان شهر خلاق شامل مردم، بنگاه‌های اقتصادی، فضاها، پیوندها و چشم‌اندازها است که توجه به این ارکان برای ایجاد و توسعه‌ی شهرهای خلاق در آینده حیاتی است.»۱
با این تفاصیل، آن‌چه امروز در انتخاب و ثبت شهر خلاق یونسکو اتفاق می‌افتد، تنها بخش ابتدایی انتخاب شهر خلاق است و با توضیحاتی که پیش‌تر آمد؛ انتخاب شهری به عنوان خلاق، قدم نخست است و پس از آن؛ شهرهای منتخب باید زیرساخت‌های مناسب و مورد نظر یونسکو را برای گردشگرانی که مایلند به آن شهرها سفر کنند، مهیا کند.
این در حالی است که انتخاب شهرهای خلاق در ایران، اغلب با هزینه‌های بسیار که معمولا از جیب مردم توسط عده‌یی که در مناصب مدیریت شهری مشغول به کار هستند، صورت می‌گیرد و پس از مدتی که پروپاگاندای مورد نظر همان مسئولین انجام شد، سوژه فی‌امان‌الله رها می‌شود. کاری که همگان درباره‌ی شهر خلاق خوراک یونسکو در گیلان شاهد آن هستیم.
امید که پیش از انتخاب شهرهای بیش‌تر، ابتدا بیاندیشیم آیا قادر به تامین واقعی نیازهای شهر خلاق هستیم یا نه!؟ و در صورتی که پاسخ منفی بود، از هزینه کردن مبالغ هنگفت از جیب شهروندان نگون‌بخت با هدف روزمه‌سازی برای خودمان بپرهیزیم.
۱-فارس
