مرتضی میرحسینی- سال ۱۹۱۱ میلادی در چنین روزی جوزف پولیتزر در کارولینای جنوبی از دنیا رفت. امروزه او را با جایزهی بسیار معتبری در روزنامهنگاری به همین جایزه که خود او پیشنهاد برگزاریاش را داده بود، میشناسیم؛ هر چند انتخاب برندگان و اهدای جوایز در واقع ۶ سال بعد از مرگش شروع شد.
نیمههای قرن نوزدهم در مکو، شهری در جنوب شرقی مجارستان متولد شد. پدرش مرد ثروتمندی بود و او به پشتوانهی این ثروت خانوادگی در مدارس خصوصی و زیر نظر بهترین معلمان خانگی آموزش دید، اما اواخر نوجوانی به نظامیگری دل بست و به فکر ثبتنام در ارتش افتاد.
اما این پسرک خو گرفته به رفاه و تنعم را که جسمی ناتوان و چشمانی ضعیف داشت نه در قوای اتریش پذیرفتند و نه در ارتش بریتانیا شایستهی خدمت نظامی دیدند. به امریکا رفت و آنجا در جنگ داخلی میان شمال و جنوب، به نیروهای داوطلب شمالی پیوست. تب علاقهی به نظامیگری که فرونشست به مطالعه و ادامهی تحصیل روی آورد و رفتهرفته به انتخاب مسیر دیگری برای ادامه زندگیاش فکر کرد. به دو زبان آلمانی و فرانسوی مسلط بود و انگلیسی را هم با عزم و پشتکار آموخت.
بعد از پایان جنگ داخلی دیگر نه یک خارجی مهاجر که یکی از شهروندان ایالاتمتحده به شمار میرفت و با صمیمیت خاص آن سالهای امریکاییها «جویی جهود» خطاب میشد. روزنامهنگاری را اواخر دههی ۱۸۶۰ با همکاری با یک نشریه آلمانیزبان شروع کرد و بعد گامهای جاهطلبانهتری برای ادامهی این حرفه برداشت. جوزف پولیتزر با روزنامه سنتلوییس پست دیسپچ نام و اعتباری برای خود دست و پا کرد، اما با نیویورک ورلد بود که به شهرت رسید.
نه همیشه، اما بیشتر وقتها به جستوجوی حقیقت میرفت و اخبار و گفتههای رسمی را باور نمیکرد. دربارهی مسائل پنهان و ابهاماتی که وجود داشت تحقیق میکرد و از حقایق پشت پرده مینوشت.
برای افزایش شمار خوانندگان روزنامهاش از نشر گزارشهایی دربارهی رسواییهای اخلاقی و افشای فساد برخی سیاستمداران ابایی نداشت و حتی پرداختن به شایعات عوامانه و اتهامهای اثباتنشده را هم مجاز میدید. میگویند اصطلاح روزنامهنگاری زرد در دوران مدیریت جوزف پولیتزر بر نیویورک ورلد، زمانی که او با ویلیام هرست (مدیر نیویورک ژورنال) رقابت میکرد ابداع و رایج شد؛ یعنی جذب مخاطب به هر قیمتی که باشد، حتی دستکاری کردن بخشی از واقعیت و تحریک احساسات مردم.
جالب اینکه خود جوزف پولیتزر معتقد بود روزنامهنگاری نه فقط یک شغل که مسئولیت بسیار مهم و خطیری است، چون بر ذهن مردم و نگاه جامعه اثر میگذارد. سالهای آخر برای پایهگذاری مدرسهی روزنامهنگاری میکوشید. ابتدا با پیشنهاد ابتکاری و بدیع او مخالفت شد، اما چند سال بعد این فکر به اجرا درآمد و مدرسهای برای آموزش شغل روزنامهنگاری در دانشگاه کلمبیا تاسیس شد، آن هم زمانی که یک سال از مرگ خود جوزف پولیتزر میگذشت.
- نویسنده : مرتضی میرحسینی
- منبع خبر : اعتماد