یادداشت یکم: آرمن ساروخانیان
در تاریخ ۲۴ اردیبهشت برای خبر توافق ویلموتس با فدراسیون فوتبال تیتر «شکلات تلخ بلژیکی» را انتخاب کردیم و پرسیدیم: «این همان مربی برندی است که تاج قولش را داده بود؟» در این گزارش، با توجه به کارنامه نه چندان خوب ویلموتس تردیدهایی را درباره احتمال موفقیت این مربی در تیم ملی مطرح کردیم.
کمتر از ۷ ماه پس از این انتخاب که با شعار «فوتبال هجومی» همراه بود، فدراسیون چاره‌ای جز فسخ قرارداد پیدا نکرد و حالا باید همه چیز از نو شروع شود. مانورهای تبلیغاتی روزهای اول، پس از غیبت‌های ویلموتس و شکست مقابل بحرین و عراق جایش را به بیانیه‌های گنگی داده که در آن نمی‌توانید پاسخی برای خشم و ناامیدی هواداران پیدا کنید.
فرآیند انتخاب جانشین مربی بلژیکی هم در سکوت پیش می‌رود و فدراسیون خودش را مقید به اطلاع‌رسانی شفاف نمی‌داند، همانطور که خبر فسخ قرارداد ویلموتس را دیروز نه سایت فدراسیون فوتبال که خبرگزاری مهر اعلام کرد.
فسخ ویلموتس اما تنها خبر جنجالی ۲۴ ساعت اخیر فوتبال ایران نبود. در اولین ساعات روز قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون ورزش مجلس در یک برنامه تلویزیونی مدعی شد که دستمزد سالانه ویلموتس سه میلیون دلار در سال بوده است. پیش از این مدیر برنامه ویلموتس هم با اشاره به اقساطی که به این مربی پرداخت شده ناخواسته رقم قرارداد را لو داده بود که مشابه همین رقم بود. در این شرایط تکذیبیه فدراسیون فوتبال که ساعتی بعد منتشر شد، کمتر کسی را متقاعد کرد که قرارداد ویلموتس کمتر از این بوده است. پس اگر ادعای قاضی‌زاده هاشمی، مدیر‌برنامه ویلموتس و حرف‌های برخی مدیران عالی‌رتبه ورزش که خارج از مصاحبه عنوان کرده‌اند را ملاک قرار بدهیم، انتقال ناموفق ویلموتس با این رقم سنگین بزرگترین خسارت تاریخ فوتبال ایران محسوب میشود.
مسئول اصلی ناکامی اخیر تیم ملی فدراسیون فوتبال است که با آگاهی از جدایی کی‌روش پس از جام ملت‌های آسیا و فرصت طولانی که برای انتخاب جانشین داشته، سراغ مارک ویلموتس رفته و حاضر شده چنین مبلغی برای او بپردازد.
از فدراسیون فوتبال که در روز ورود ویلموتس نشست خبری پر سر و صدایی برگزار کرد، انتظار می‌رود حالا هم شفاف باشد و درباره چند ابهام بزرگ درباره نیمکت تیم ملی پاسخ بدهد: انتخاب ویلموتس با چه معیارهای فنی بوده و چه کسانی در این انتخاب نقش داشته‌اند؟ رقم قرارداد ویلموتس بر چه مبنایی تعیین شده؟ جزئیات فسخ قرارداد مربی بلژیکی چیست؟ در انتخاب سرمربی جدید تیم ملی چه ملاحظاتی در نظر گرفته میشود و تصمیم نهایی با چه کسی است؟
یادداشت دوم: رسول مجیدی
بزرگترین خسارت تاریخ فوتبال ایران؟
قاضی‌زاده هاشمی: در مجلس منتظر رئیس فدراسیون فوتبال هستیم چرا قرارداد سرمربی بلژیکی تیم ملی محرمانه است؟ تا به حال چند میلیون دلار به ویلموتس پرداخت شده؟ میزان خسارت فسخ قرارداد چقدر است؟
رسول مجیدی
وقتی قیمت دلار در کشور بالا رفت، خیلی‌ها گمان می‌کردند اگر این ماجرا ۱۰۰ نکته منفی داشته باشد، یک نکته مثبت خواهد داشت؛ دیگر شاهد بریز و بپاش غیرضروری در ورزش نخواهیم بود و پای مربیان درجه دو و بی‌کیفیت با قیمت‌های گزاف به ایران باز نمی‌شود.
اما با رکورد زدن بهای دلار، حضور خارجی‌ها در ایران بیشتر هم شد! مهدی تاج دو سال پیش در راستای سیاست اقتصادی مقاومتی کشور، اعلام کرد که فدراسیون فوتبال هم قصد دارد در همین زمینه قدم‌هایی بردارد. او سال ۹۶ گفته بود: «کاهش و یا اعمال محدودیت در اعزام اردوهای تیم‌های فوتبال به دیگر کشورها و استفاده از ظرفیت‌های مناطق گوناگون برای برپایی این اردوها از جمله اقدامات به منظور کاهش هزینه‌ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در عرصه فوتبال است.» تاج امسال هم البته در ادامه شرایط سخت اقتصادی کشور از اینگونه صحبت‌ها دم زده بود. خبرگزاری ایلنا در اردیبهشت ماه خبر داده بود که «تاج از باشگاه‌ها خواست حتی‌المقدور از امکانات داخلی استفاده کنند و حتی اردوهای خود را در داخل کشور برگزار کنند. او حتی تأکید کرد دیگر مجوز برگزاری اردوی خارجی را صادر نمی‌کنند و از باشگاه‌ها خواسته از امکانات داخلی استفاده کنند.» ایلنا در ادامه خبرش نوشته بود: «تاج در همان جلسه‌ای که با مدیران باشگاه‌ها داشته از آنها خواسته دنبال جذب مربی و بازیکن خارجی نباشند.» خواسته‌ای که البته هیچ‌وقت از سوی مدیران باشگاه‌ها جدی گرفته نشد و امسال شاهد چندین و چند سرمربی خارجی و گران‌قیمت در لیگ برتر هستیم.
نکته جالب اما اینجاست که خود فدراسیون فوتبال که حداقل در ظاهر این همه تأکید روی خارج نشدن ارز از سوی فوتبالی‌ها دارد، امسال گران‌ترین قرارداد تاریخ فوتبال ایران را با یک مربی خارجی بست. قراردادی که خیلی زود به روزهای پایانی‌اش نزدیک شد و فقط یک ضرر هنگفت را روی دست فدراسیون فوتبال گذشت. مبلغ قرارداد ویلموتس همانطور که چند هفته پیش روزنامه ایران‌ورزشی خبر داده بود، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار یورو در سال است؛ بالاتر از هر مربی دیگری که تاکنون به ایران آمده است. گفته میشود فدراسیون فوتبال تا بدین لحظه چیزی نزدیک به ۲ میلیون دلار از این مبلغ را پرداخت کرده و حالا مشخص نیست بعد از فسخ قرارداد، چه میزان ارز دیگری قرار است از کشور خارج شود.
تاریخ فوتبال ایران البته از این دست قراردادها کم نداشته. قراردادهایی با مبالغی زیاد که منجر به نتایج و عملکرد درخشانی نشده و شاید با یک مربی ایرانی هم به دست می‌آمد.
مثلاً باشگاه پرسپولیس در سال ۱۳۸۳ راینر سوبل را با مبلغ ۶۰۰ هزار دلار به خدمت گرفت. در آن سال دلار هشتصد و هشتاد تومن بود. این تیم در بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ هم چند مربی خارجی دیگر به خدمت گرفت که فقط یکی از آنها موفق شد پرسپولیس را به قهرمانی برساند. آری هان هلندی اولین مربی خارجی در این دوره بود. مبلغ قرارداد او آنطور که روزنامه دنیای اقتصاد در سال ۱۳۸۸ گزارش داده بود، ۸۰۰ هزار دلار بود. هان در بدو ورودش موفق شد پرسپولیس را متحول کند اما خیلی زود اخراج شد و بدون هیچ دستاورد مشخصی ایران را با جیب‌های پر از پول ترک کرد. بعد از او مصطفی دنیزلی به ایران آمد که قراردادی ۱ میلیون دلاری داشت. پرسپولیس در آن سال جامی نگرفت اما بازی‌های چشمنوازش باعث شد تا خیلی‌ها او را مربی ناموفقی ندانند. بعد قرعه به نام افشین قطبی افتاد که قراردادش را با دلار تنظیم کرد. قطبی با قراردادی ۶۰۰ هزار دلاری آمد و پرسپولیس را در سال ۸۷ قهرمان کرد تا این دفعه دلارها در جای درستی هزینه شوند. سال بعد قرارداد قطبی به ۸۰۰ هزار دلار افزایش پیدا کرد و خیلی زود به دلیل نتایج ضعیفش اخراج شد!
مربی ناموفق دیگر در باشگاه پرسپولیس، نلو وینگادا بود. او با ۴۵۰ هزار دلار به ایران آمد و هیچ کار خاصی نکرد. در این بین قرارداد مانوئل ژوزه از همه بیشتر به جیب باشگاه پرسپولیس و البته وزارت ورزش فشار آورد. او برای آمدن به ایران طلب ۷۲۰ هزار دلار کرد و بعد از گرفتن آن به ایران آمد. بعد با شروع فصل و گرفتن نتایج ضعیف، از تیم رفت و با شکایتش قرارداد ۳ سال خود را طلب کرد تا بیش از ۲ میلیون دلار دیگر از جیب باشگاه پرسپولیس برود.
در باشگاه استقلال هم البته اوضاع فرقی ندارد. مثلاً وینفرد شفر که سال پیش به شکل بدی اخراج شد، قراردادی بالغ بر یک میلیون و دویست هزار دلار داشت و دستاوردش برای استقلال تنها یک جام حذفی بود.
با این همه هیچ‌کدام از این قراردادها به اندازه قرارداد مارک ویلموتس به فوتبال ایران ضرر نزده است. قراردادی ۲ میلیون و ۷ هزار یورویی برای ۲ برد مقابل تیم‌های ضعیف گروه و ۲ باخت به عراق و بحرین. آنهم با ارزش این روزهای دلار که بالای ۱۲ هزار تومان است. این بزرگترین خسارت تاریخ فوتبال ایران است.
در این باره بخوانید
- نویسنده : آرمن ساروخانیان | رسول مجیدی
- منبع خبر : ایران ورزشی
