به گزارش تیترما؛ در آغاز برنامه، دکتر سیدهاشم موسوی ریاست پژوهشکده‌ی گیلانشناسی دانشگاه گیلان گفت: جامعه‌ی بختیار جامعه‌ای است که همواره هدف‌اش، پیوند مردم با فرهنگ و ادبیات باشد. جامعه‌ی ما نیازمند آگاهی و دانایی است. ما برای توسعه و رشد جامعه، نیازمند توجه به اخلاق، دانایی و آگاهی هستیم. دکتر موسوی در ادامه، رسالت مهم شاعران و نویسندگان را موضوع صحبت خود قرار داده و تاکید نمود: وظیفه‌‌ی شما شاعران و هنرمندان، نجات جامعه از ناآگاهی به روشنایی و آگاهی است و ما امروز بسیار خرسندیم که این وقت خوش که همانا هم‌نشینی با شماست، نصیب ما شده است.
رئیس پژوهشکده‌ی گیلانشناسی در پایان سخنان خود خاطرنشان نمود: این سالن خاطرات و دقایق پرباری را تجربه نموده است. امیدواریم با چنین نشست‌هایی که در فلسفه‌ی وجودی پژوهشکده جای دارد، همواره در مسیر اعتلای فرهنگ و ادبیات این بوم، پویا باشیم.
در ادامه مهرداد پیله‌ور پیرامون چگونگی شکل‌گیری گروه خاندش گفت: دغدغه‌ی تشکیل گروه شعر و نقد گیلکی از ابتدای سال ۱۳۹۷ شکل گرفت. در پاییز همان سال پس از آمدن مسعود پورهادی از آلمان و به دنبال آن تعامل و همفکری با ایشان و محسن آریاپاد، این گروه راه‌اندازی شده و سپس نام «خاندش» به پیشنهاد پورهادی به معنای پژواک و انعکاس صدا، بر آن نهاده شد.
پیله‌ور در ادامه ضمن اشاره به کارنامه و فعالیت «خاندش» در سه سال اخیر چون: نقد و برسی تخصصی مجموعه اشعار گیلکی شاعران به دستاوردهای این گروه ازجمله: راه‌اندازی نویسه‌ی ادبی «گیله‌برازه» و شکل‌گیری گروه «هنر و ادبیات معاصر» پرداخت. وی در انتها از تمام کسانی که در روشن نگاه داشتن چراغ گروه یاری و همراهی نمودند، تشکر و قدردانی نمود.
در ادامه‌ی این نشست سالانه، میزگردی با حضور محسن آریاپاد ( دبیر نشست)، هوشنگ عباسی، فرامرز محمدی‌پور، مسعود پورهادی و مهرداد پیله ور برگزار شد.
آریاپاد ضمن اشاره به این مهم که بیش از ۱۵ سال است که تلاش برای تدوین یک فرهنگ تطبیقیِ گیلکی بی‌نتیجه مانده است، این سوال مهم و اساسی را طرح نمود که با توجه به چالش‌ها و بی‌مهری‌هایی که از هر سو به پیکره‌ی زبان گیلکی وارد است، ما باید چه راهکارهایی موثری ارائه دهیم؟
مسعود پورهادی، در پاسخ به این سوال گفت: این پرسش بسیار پراهمیت بوده که موضوع گفتمانی، گسترده است. این شاعر و پژوهشگر گیلانی با اشاره به این موضوع که در بررسی‌های انجام گرفته ازسوی کارشناسان زبان‌شناسی، ۷۶ زبان در ایران، شناسایی شده است افزود: قبل از مشروطیت، بین زبان رسمی و زبان محلی فاصله‌ای نبود، اما پس از ورود به مشروطیت، زبان فارسی زبان ملی و به نوعی زبان رسمی شد. تشکیل ادارات و به دنبال آن مکاتبات و مطالب مجله و نشریات همگی به زبان فارسی بود. پورهادی در رابطه با زبان گیلکی خاطرنشان نمود که زبان‌های بومی چون گیلکی باید در قالب یک طرح مطالعاتی با حضور نهادهای مدنی شکل گرفته و سپس در این راستا از نهادهای دولتی مطالبه‌گری شود.
هوشنگ عباسی نیز ریزش گویشوران را اولین و مهم‌ترین چالش عنوان نمود و گفت: زبان از خانواده شروع میشود، هرچه گویشوران گیلکی کم شوند، از علاقه‌مندان به ادبیات گیلکی نیز کاسته میشود. این پژوهشگر گیلانی در ادامه به تنوع لهجه‌های گیلکی در گیلان و مشکلات نگارش و همچنین خواندن اشعار، بازی‌های زبانی در برخی اشعار گیلکی اشاره نمود که موجبات لطمه به این زبان را فراهم می‌آورد. عباسی نبود مطالبه‌گری گیلانیان را بزرگترین چالش در این حوزه معرفی نمود و گفت: ما خواسته‌های خود را طلب و پیگیری نمی‌کنیم. چرا در دانشگاه های گیلان دو واحد به آموزش زبان گیلکی اختصاص داده نمی‌شود؟ وقت آن است که ما در زمینه‌های مختلفی چون: زبان، فرهنگ و ادبیات‌مان، حساسیت نشان دهیم و حس مطالبه‌گری خود را تقویت نماییم.
فرامرز محمدی‌پور نیز با اشاره به کارکرد نامطلوب صدا و سیما گفت: از صدا و سیما انتظاری نیست چرا که جز برنامه‌ی گیل‌آوا تولید سال ۱۳۸۲ که بازتاب خوبی داشت، دیگر برنامه‌ها، در مسیر اعتلای زبان گیلکی حرکت نکرده‌اند. این شاعر و روزنامه‌نگار گیلانی با تاکید بر این موضوع که تا زمانی که جامعه‌ی مدنی فاقد مطالبه‌گری باشد، اوضاع بهتر از این نخواهد بود، افزود: گروه‌های فعال در حوزه‌ی زبان گیلکی نیاز به حمایت و همراهی دارند. ما باید از ابزارهای موجود چون: مجلات و روزنامه‌های فعال در حوزه‌ی زبان گیلکی و همچنین گروه‌هایی چون خاندش و گیله‌برازه که دغدغه‌ی حفظ و بالندگی زبان را دارند حمایت کرده و با آسیب‌شناسی دقیق در حفظ و احیای زبان و ادبیات گیلکی تلاش نماییم.
مهرداد پیله‌ور نیز سه عامل خانواده، آموزش و سیاست‌های حاکم را در این امر، مهم و تاثیرگذار دانسته و گفت: تمام تلاش ما در گروه خاندش، پرداختن به زبان و ادبیات گیلکی از دریچه‌ای نو در راستای احیا و حفظ آن است. امید که در کنار هم بتوانیم این مهم را به انجام برسانیم.
آریاپاد، در پایان این میزگرد، به جمع‌بندی نظرات پرداخت و گفت: ما برای تحقق بخشیدن به اهداف‌مان که اعتلای زبان و انباشت‌های ادبی است، نیاز به اتحادِ جمعی داریم و متاسفانه آن اتحاد لازم وجود ندارد، چرا که ما هنوز مفهوم و معنای مکتب و جنبش ادبی را، در بحث زبان و ادبیات درک نکرده‌ایم . یک نفر هرگز نمی‌تواند به تهایی بنیانگذار یک مکتب یا جنبش ادبی باشد. این کار بزرگ نیاز به همگرایی و همراهیِ جمعی دارد که متاسفانه، سال‌هاست در گیلان از آن محرومیم.
در ادامه این نشست، شاعران گیلکی‌سرایی چون: ابراهیم شکری، انسیه خسروی، علیرضا فانی، الهام کیانپور، ماهرخ حسنی، علیرضا صدیق، حمید فرحناک، سیما نصیری، یاسمن عبداللهی، فریده صفرنژاد، عرشیا واعظ، فرخ آلیانی، حمیرا خدابنده، مراد قلیپور، فریبرز علی‌نژاد، حسین فدایی، معصومه ساجدی، پویافر، رضا دادرس، فرامرز محمدی‌پور و … به شعرخوانی پرداختند. از دیگر برنامه های این نشست می‌توان به اجرای ترانه‌ی گیلکیِ بدون نواخت ساز، توسط موسی علیجانی، اشاره نمود
خبرنگار: الهام کیانپور (تیترما)
- منبع خبر : اختصاصی
